İstanbul’un yangın karnesi

Kimi meclis araştırmalarına konu oldu kimi yerini otellere, otoparklara bıraktı. İşte 1510'dan günümüze İstanbul'un yangın tarihi.

Galatasaray Üniversitesi’nde çıkan yangın kafalarda aynı soruların dolaşmasına neden oldu. Şimdiye kadar tarihi ve mekan açısından önemli noktalarda çıkan yangınların sonrasında ortaya çıkan tablo bu iddiaları güçlendiriyor.

İşte İstanbul’un yangın tarihi…

İstanbul’da kayıtlara geçen ilk yangın 1510 yılında çıkar.  Bir mahallede başlayıp Balat’a oradan Bahçekapı’ya kadar uzanan yangında, 800 dükkan tamamen kül olur.

1639′da ki yangında ise Balatkapı dışındaki Mumhane’den başlayan alevler poyrazın da etkisiyle sur dışındaki evlere, kısa sürede Suriçi’ne sıçrar ve Balat semtini kül eder.

Yüzlerce büyük yangına sahne olan İstanbul’da 1756 ki yangın ise sonuçları açısından tam bir facia olarak hatırlana gelir. Cibali yangınında; 70 Hamam, 580 değirmen ve fırın, 10 Han, 200 Camii ve Mescid, 1000 dükkan, 800 mesken küle döner.

1870 deki Beyoğlu yangını ise romanlara konu olur. Yangında; bugünkü Beyoğlu, Galata ve Karaköy tamamen yanar. Macar Riçini’nin kiracı olarak oturduğu evde çıkan yangın, ahşap evler arasında çıktığı ve o gün hava çok rüzgarlı olduğundan değişik yönlerde beş-altı kola ayrılarak etrafa yayılır. Beyoğlu yangınında söndürme çalışmaları ciddi ve gayretli bir şekilde yürütülmesine rağmen büyük bir sahanın yanmasının önü alınamaz. Alevler Macar’dan, Tarlabaşı’ndan Taksim’e kadar ilerlemiş, bir ucu Galatasaray lisesi karşısında Cadde-i Kebir (İstiklal caddesi) tarafına çıkmış başka bir kol Bülbül Deresine inip oradan Papaz Köprüsü ile Emin Bey Camii civarına ve Sururi mahallesi sınırından Aynalı Çeşme’den İngiliz elçiliğini de içine alarak yine Galatasaray Lisesi civarına kadar uzar. Ayrı bir kol Kalyoncu Kulluğu tarafına ilerlemiş ve önüne rastlayan binalardan bir çoğunu yakmıştır. Bu kolun ilerlediği sahada İtalyan elçiliğiyle, kagir ve ahşap beş yüzden fazla ev ve dükkân yanmıştır.

CUMHURİYET TARİHİ YANGINLARI

Cumhuriyet tarihinin en dikkat çekici yangını ise 03 Aralık 1933 tarihinde meydana gelir ve Sultanahmet Adliye Sarayı tamamen yanar.

21 Eylül 1941 Haliç Fenerinde çıkan yangında 99 bina tamamen kül olur.

02 Mart 1949 tarihinde Sütlüce Karaağaç İmrahor caddesi’ndeki yangının sebebi ise bugün bile hala aydınlatılamamıştır. Enver Paşa’nın kardeşi Nuri Killigil’e ait harp mamülleri üretilen fabrikada çıkan yangın TBMM’de gizli oturumlara konu olur. Killigil’in fabrikasında; İsrail-Mısır savaşı için yasa dışı silah imal ettiği iddiaları günümüzde bile konuşulmaktadır.

YAKIN DÖNEM

14 Aralık 1960 tarihinde çıkan yangında, Boğaz’da Kanlıca ile Tokmak burnu arası, Yugoslav tankeri Peterzoraniç tamamen, Yunan tankeri World Harmony ile (Tarsus Vapuru) kısmen yanmıştır. Yunan tankeriyle Yugoslav tankerinin çarpışması neticesi vukua gelen yangın 09.02.1961 tarihine kadar devam etmiştir. Olay sonucu 50 mürettebat hayatını kaybetmiş, 46 mürettebat yaralanmıştır.

27 Kasım 1970′de Taksim Kültür Sarayı 7 Katlı Opera binası kısmen yanmıştır.

1983′de Laleli Washington Oteli yangınında 36 kişi hayatını kaybetmiş 59 kişi ise yaralanmıştır.

1991 ise Şehzadebaşı yolcu otobüsü yangınında 3 kişi hayatını kaybetmiştir. 03 Ekim 1991 tarihinde ise Beyoğlu İstiklal caddesinde bir iş merkezinin 17 ve 18. katları alevlere teslim olmuştur.

25 Aralık 1991′de ise Bakırköy Cevizlik mahallesi, bir mağaza yangınında 11 kişi hayatını kaybetmiş 19 kişi ise yaralanmıştır.

Davası bugün bile tartışılan  25 Ocak 1992 tarihli yangında ise Kapalıçarşı’da meydana gelir. Patlamada 1 kişi hayatını kaybetmiş 5 kişi ise yaralanır.

16 Mayıs 1992′de ise Eminönü, Galata Köprüsünde bir çok dükkan küle döner. 17 Kasım 1996′da Laleli’de bir otelde çıkan yangında 17 yabancı uyruklu kişi can verir.

05 Şubat 1999 ise tam bir drama sahne olur, Maltepe’de bir huzurevinde çıkan yangında 9 kişi hayatını kaybeder.

13 Mart 1999 ise Göztepe Mavi Çarşıda çıkan yangında 12 kişi hayatını kaybetmiş 3 kişi yaralanmıştır.

HAYDARPAŞA, GALATASARAY, İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ YANGINLARI

Yakın dönemde yanan bu tarihi eserlerin çoğu sonradan ya otopark, ya otel ya da eğlenme mekanı oldu.

Bunlardan en bilineni 2002 yılında yanan Gaziosmanpaşa İlköğretim Okulu. 11 yıl önce Beşiktaş Ortaköy’deki Gaziosmanpaşa İlköğretim Okulu’nda yangın çıkmış ve asırlık tarihi binanın bir kısmı çökmüştü. Eğlence merkezlerinin hemen yanı başında bulunan okulun bahçesi yangından hemen sonra otopark olarak kullanılmaya başlandı. şimdi ise okulun yerinde bir otel yükseliyor.

Geçtiğimiz aylarda küle dönen İl Milli Eğitim Müdürlüğü binası da bölgenin turisitk bir yer olması nedeniyle tüm dikkatleri üzerine çekti.Yanan tarihi binanın akibetinin ne olacağı ise resmi olarak açıklanmadı.

İstanbul’da çekilen filmlerin en bilindik planlarından Haydarpaşa Garı da büyük bir yangına uğrayan tarihi mekanlardan birisi. Trajikomik bir yangına kurban giden Haydarpaşa garının yerine ise bir gökdelen yapılması gündemde.

Ve son kurban Galatasaray Üniversitesi…

İstanbul Ortaköy’deki Galatasaray Üniversitesi’ndeki yangın da diğerleri gibi henüz belirlenemeyen bir nedenle çıktı. Saat 19.00 sıralarında çıkan yangın saatlerce
sürdü ve tarihi bina neredeyse tamamen kül oldu. Binanın geleceği ise şu an için tam bir muamma…

Deniz AYAS sozcu.com.tr

Sitene Ekle